Ngày xưa Vua, tức Thiên Tử đứng ra tổ chức lễ tế trời đất, còn ngày nay đất nước là của nhân dân, nhân dân là người làm chủ đất nước, thì nhân dân đứng ra làm lễ tế trời đất, núi sông, tổ tiên. Việc này nhằm để giữ được truyền thống của người xưa, đồng thời thỏa nguyện ước vọng có tính tâm linh cầu cho Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
Đất nước Việt Nam có một bề dày lịch sử với bao thăng trầm trong việc dựng nước và giữ nước, bắt đầu từ những tộc người thiểu số đến việc phát triển thành một đất nước độc lập…Song song với việc phát triển lãnh thổ và vật chất, đời sống tinh thần và tâm linh cũng phát triển theo; niềm tin tôn giáo từ sự bộc phát mộc mạc thời sơ khai, đến việc ảnh hưởng của tôn giáo du nhập và trải qua bao thăng trầm tôi luyện, người Việt đã có được một niềm xác tín vào sự hiện diện của ông Trời, vừa siêu việt vừa gần gũi với cuộc sống của họ. Thế nhưng, niềm tin của người Việt lại mang tính đại đồng, vừa sẵn sàng tiếp thu mọi ảnh hưởng của các tôn giáo, lại vừa giữ cho mình những nét rất riêng, vì thế, tự nó tạo nên một nền thần học rất phong phú. Các tín ngưỡng dân gian ấy luôn lưu truyền từ đời này qua đời khác, từ thế hệ này qua thế hệ khác và ngày càng được gìn giữ, phát triển trong xã hội ngày nay.
Khi nói về mảnh đất Hà Giang, chúng ta không thể không nói đến di chỉ khảo cổ học đồi thông, thuộc phường Trần Phú, Thành phố Hà Giang, trong đó có phong tục thờ “Đệ Nhị Thượng Ngàn - thánh Mẫu Lê Mại đại Vương, hiệu Bạch Anh công chúa” tại đền Thác Con. Trải qua những thăng trầm của lịch sử, đền Thác Con vẫn giữ được những nét tinh túy trong đời sống sinh hoạt văn hóa tâm linh của cộng đồng. Thông qua các ngày lễ chính trong năm như lễ khai xuân vào rằm tháng giêng, lễ kỵ chầu đệ nhị ngày mùng 6 tháng 3, lễ vào hè ngày 4 tháng 4, lễ tán hạ nhập thu mùng 4 tháng 8 và lễ tạ cuối năm vào ngày 25 tháng chạp, du khách thập phương cũng như nhân dân trong vùng đến đền làm lễ cầu cho quốc thái dân an, cho mưa thuận gió hòa, cho cuộc sống bình an, hạnh phúc. Các hoạt động nghi lễ tại đền Thác Con, kết hợp với lối kiến trúc cổ, đã tạo nên một kho tàng văn hóa tâm linh, một danh lam thắng cảnh hùng vĩ và uy nghiêm .
Đặc biệt, trong các hoạt động văn hóa tâm linh tại đền Thác Con, Lễ Tế thần cũng phục dựng, nhằm giới thiệu những giá trị văn hóa tâm linh của nhà đền đến với đồng bào và du khách. Với mục đích là phục vụ nhu cầu tâm linh của người dân và là để góp phần bảo tồn, gìn giữ các giá trị văn hóa của dân tộc. Đồng thời cũng mang đến lễ hội đền của Thành phố Hà Giang những giá trị văn hóa tinh túy nhất mà cộng đồng người Việt trên mảnh đất Hà Giang này đang gìn giữ.
Lễ Tế được tái hiện qua 3 phần : Lễ Quán tẩy (rửa tay tẩy trần), Lễ Thượng hương (dâng hương), Lễ Hiến nước (dâng rượu)…Ông Nguyễn Xuân Hồng, Chủ nhang đền Thác Con cũng cho biết thêm “Lễ tế là một nghi lễ truyền thống mang tính chất văn hóa tâm linh, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Ngày xưa Vua, tức Thiên Tử đứng ra tổ chức lễ tế trời đất, còn ngày nay đất nước là của nhân dân, nhân dân là người làm chủ đất nước, thì nhân dân đứng ra làm lễ tế trời đất, núi sông, tổ tiên. Việc này nhằm để giữ được truyền thống của người xưa, đồng thời thỏa nguyện ước vọng có tính tâm linh cầu cho Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa. Đó là ước nguyện chính đáng mang tính nhân văn của bao đời nay”.
Lễ tế được thực hiện rất công phu, từ khâu chuẩn bị văn tế, đến khâu lựa chọn những người tham gia lễ tế, tất cả đều được sưu tầm và tham khảo từ các nhà sử học, các bậc tiền bối. Lế tế thật uy nghiêm và trang trọng, thể hiện tấm lòng cung kính của con người mỗi khi dâng tấm lòng thành của mình lên với tổ tiên, thánh thần. Ước nguyện của con người là bao la, song trong lễ tế ước nguyện chính là tấm lòng cung kính của con người với tổ tiên, thành thần./.