Thành phố Hà Giang là trung tâm chính trị, kinh tế - văn hóa - xã hội của tỉnh, với 17 dân tộc anh em sinh sống đã tạo nên một bức tranh văn hóa đa màu sắc và phong phú. Xã Phương Thiện, xã Phương Độ và xã Ngọc Đường của thành phố Hà Giang là nơi đồng bào dân tộc Tày tập trung sinh sống và gìn giữ những nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình, trong đó phải kể đến nghệ thuật dân gian Hát Then.
Nghệ nhân hát Then thôn Lâm Đồng xã Phương Thiện (Ảnh Quang Chung)
Cũng như người Tày tại các tỉnh vùng Đông Bắc, then Tày ở thành phố Hà Giang được lưu giữ, truyền dạy từ thế hệ này tới thế hệ khác với thể loại phong phú và hình thức biểu diễn đa dạng. Tại Hà Giang có 2 thể loại Then chính là Then tính và Then quạt. Để lưu giữ và truyền dạy nét văn hóa truyền thống của dân tộc mình, hiện nay, tại các xã Phương Thiện, Phương Độ đều có các câu lạc bộ hát Then, các đội văn nghệ dân gian của thôn tổ chức biểu diễn phục vụ nhân dân vào các dịp lễ tết và đặc biệt là phục vụ du khách đến thăm quan, nghỉ dưỡng tại các làng văn hóa du lịch cộng đồng. Tuy nhiên, hát Then là một loại hình nghệ thuật truyền miệng, nếu không bảo tồn thì sẽ bị mai một dần, vì vậy, việc bảo tồn, phát huy giá trị hát Then là việc làm thật sự cần thiết trước quá trình đô thị hóa mạnh mẽ hiện nay tại địa bàn. Hát Then hiện nay đã được trẻ hóa, lời then đa phần được đặt lời mới, các bài Then cổ mất dần theo năm tháng. Thêm vào đó, hiện nay một số con em của dân tộc Tày lại không nói được tiếng dân tộc mình, nên đây cũng là một thực trạng ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc bảo tồn hát Then. Ngày17/12/2015, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang đã tổ chức Tọa đàm khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản then Tày tỉnh Hà Giang”, đây là tín hiệu đáng mừng để việc bảo tồn và phát huy nghệ thuật then Tày của đồng bào dân tộc Tày tỉnh Hà Giang nói chung và tại thành phố Hà Giang nói riêng có những bước đi đúng trong việc giữ gìn và phát huy giá trị di sản Then Tày.
Chúng ta hi vọng rằng, câu Then, điệu tính sẽ còn mãi với thời gian. Để rồi, những người bạn đến thăm thành phố Hà Giang, đến với bản của người Tày sẽ được ngồi ăn “cơm đồ, nhà gác”; cùng nghe các làn điệu iếu, cọi, then và tiếng dặt dìu của đàn tính thật bồi hồi, xao xuyến như tha thiết, gọi mời.