Từ trung tâm thành phố Hà Giang dọc theo hướng đi Cửa khẩu quốc tế Thanh Thủy chừng 5 km, thôn Tha (xã Phương Độ, thành phố Hà Giang) hiện ra với vẻ đẹp truyền thống, nguyên sơ đầy mê hoặc. Người dân trong thôn sinh sống xen kẽ giữa đồng ruộng, đồi núi, ao hồ tạo thành một quần thể dân cư đầm ấm vui vẻ. Là bản của đồng bào dân tộc Tày, thôn Tha với phong cảnh hữu tình cùng nét văn hóa đậm đà bản sắc chắc chắn sẽ đủ sức níu giữ bước chân du khách khi đã một lần đến nơi đây. 

Bước qua cánh cổng Làng Văn hóa du lịch thôn Tha nằm trên trục Quốc lộ 2, du khách sẽ được hòa mình vào một không gian vô cùng khoáng đạt với hàng tre rì rào trước gió, những ruộng lúa xanh thì con gái mênh mang.. Dạo một vòng quanh thôn, tận hưởng không khí trong lành cùng hương lúa từ cánh đồng 2 bên đường, quẩn quanh trong làn gió, du khách mới có thể cảm nhận được hết nét “duyên thầm” của bản Tày này.

Ngoài phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, thôn Tha còn hấp dẫn du khách bởi nét văn hóa truyền thống độc đáo được bà con nơi đây gìn giữ gần như nguyên vẹn. Nổi bật là những nếp nhà sàn xinh xắn, vẫn giữ nguyên được kiến trúc truyền thống. Hơn 100 nếp nhà sàn ở thôn Tha đều chứa đựng những giá trị văn hóa riêng, với kiến trúc 100% bằng gỗ và lợp mái lá cọ.

Thôn Tha được trời phú cho một dòng suối từ đỉnh Tây Côn Lĩnh chảy về giúp bà con phát triển trồng lúa nước hai vụ một năm, lại có dòng sông Lô ở phía tả ngạn giúp bà con có thêm nghề chài lưới lâu nay. Cái lợi nhất mà thiên nhiên ban tặng cho người Tày nơi đây chính là dòng nước mạch, trong lành mát rượi đã cung cấp nước sinh hoạt cho toàn bộ nhân dân trong thôn từ ngày khai bản đến nay.

Các du khách đang tìm hiểu thông tin khi đến với thôn Tha

Đặc biệt, khi đến với thôn Tha, du khách sẽ được trải nghiệm tìm hiểu về Mó nước làng đầy kỳ bí. Mó nước có từ khi nào cũng không ai rõ, chỉ biết lúc nào cũng trong vắt, mùa đông thì ấm, mùa hè thì rất mát, cả làng ngày nào cũng có người đem dụng cụ đến hứng nước gánh về. Theo lệ làng vào sáng sớm ngày mùng một tết Nguyên Đán hằng năm, cả dân làng kéo nhau đến Mó nước để rửa mặt vào dịp đầu năm mới, gột rửa sạch sẽ những xui xẻo, không may mắn của năm cũ, đón chào một năm mới bằng những điều trong lành, mát mẻ nhất. Để cầu mong sức khỏe, vẻ đẹp từ nguồn nước trong lành tinh khiết mà thiên nhiên đã ban tặng cho người dân tộc Tày nơi đây. Mó nước cuả thôn Tha về giá trị văn hóa tâm linh, đoàn kết còn là nơi khởi nguồn biểu tượng của sự sinh sôi này nở muôn đời của người dân tộc Tày. Nhân khẩu của thôn Tha sinh sống nhờ nguồn nước, Mó nước này mà từng ngày được tăng lên, người dân hiền hòa, hiếu khách biết nhìn xa trông rộng tâm sáng lòng trong đã đưa thôn Tha trở thành một trong những thôn Du lịch văn hóa tiêu biểu đầu tiên của thành phố Hà Giang cũng như toàn tỉnh. 

Ngoài đặc trưng là những nếp nhà sàn mộc mạc, người dân nơi đây còn lưu giữ được nghề đan lát cổ truyền dân tộc với các loại đồ dùng đan bằng tre, nứa, dây sắn như: Sọt, mẹt, quạt lá cọ, túi, giỏ treo bằng dây sắn... vừa tạo đồ dùng phục vụ như cầu gia đình vừa là sản phẩm lưu niệm khi khách du lịch đến tham quan có thể mua về làm quà.

Du khách đi trải nghiệm tại thôn Tha

Những món ăn là mảnh ghép hoàn hảo cho nét đẹp văn hóa trong du lịch cộng đồng ở thôn Tha. Bước chân lên nếp nhà sàn xinh xắn, du khách sẽ được thưởng thức những món ăn đặc sản, như: Thịt lợn đen gác bếp, thịt mắm, cá Bỗng nấu măng chua, vịt luộc, gà đồi xé phay, cơm lam trong ống nứa, xôi ngũ sắc… Hương vị của những món ăn nóng hổi toát lên từ các loại gia vị như: Mắc khén, Thảo quả, quế, hoa hồi… hòa cùng men lá của chén rượu cay nồng bên bếp lửa ấm cúng có sức hấp dẫn lạ thường với thực khách.

Bên cạnh đó thôn Tha còn có 01 đội văn nghệ dân gian, thường xuyên phục dựng, luyện tập và biểu diễn các làn điệu hát then, múa nón, múa bát phục vụ khách du lịch và biểu diễn vào các dịp lễ, tết. Các trò chơi dân gian, lễ hội lẩu then, lễ hội lồng tồng…được tổ chức thường xuyên.

1 hộ gia đình làm Homestay ở thôn Tha 

Là một trong những làng Văn hóa du lịch đầu tiên được xây dựng trên địa bàn thành phố Hà Giang, thôn Tha hiện nay đã có những Homestay tiêu chuẩn đủ đáp ứng nhu cầu cao của khách hàng trong và ngoài nước. Về cơ sở lưu trú du lịch: Toàn thôn có 6 hộ kinh doanh dịch vụ Homestay, mỗi hộ có thể đón từ 10 đến 20 khách ngủ nghỉ; mức giá bình quân 300.000đ/1 khách (ăn 01 bữa tối và 01 bữa sáng). Trong đó, có 02 hộ với 09 phòng Bungalow cho khách nghỉ với mức giá 500.000đ – 600.000đ/1 đêm. Trung bình hằng năm lượng khách du lịch đến với Làng Văn hóa du lịch cộng đồng thôn Tha ước đạt trên 1.000 lượt người.

Các món ăn đặc sản của người Tày thôn Tha

 Vẻ đẹp thanh bình, mộc mạc của thôn Tha cùng sự thân thiện, mến khách và những nét văn hóa độc đáo của cộng đồng người Tày nơi đây chắc chắn sẽ là điểm nhấn ấn tượng trong lòng du khách trên hành trình khám phá mảnh đất địa đầu Tổ quốc./.