Với những người trực tiếp tham gia công tác thiếu nhi, Bác Hồ đã hướng dẫn cách giáo dục thiếu niên nhi đồng. Trong thư gửi Hội nghị cán bộ phụ trách nhi đồng toàn quốc vào ngày 25-8-1950, Bác đã viết: “Cách dạy trẻ, cần làm cho chúng biết yêu Tổ quốc, thương đồng bào, yêu lao động, biết vệ sinh, giữ kỷ luật, học văn hóa. Đồng thời phải giữ toàn vẹn tính vui vẻ hoạt bát, tự nhiên, tự động trẻ trung của chúng, chớ nên làm cho chúng hóa ra già cả....Bởi trẻ em cần có tâm hồn trong sáng, hồn nhiên, thích gần gũi và biết yêu thiên nhiên, yêu loài vật; do vậy phải giúp cho các em biết kính yêu và tôn trọng mọi người thân quanh mình như cha mẹ, ông bà, bà con chòm xóm và biết yêu Tổ quốc; biết nhận ra và có thái độ yêu ghét đúng đắn với những hiện tượng tốt, xấu quanh mình...”

         Bác coi thiếu nhi là người chủ tương lai của nước nhà, cho nên cần phải sớm rèn luyện đạo đức cách mạng cho các cháu ngay từ khi còn nhỏ. Nhiều lời dạy của Bác đối với thiếu nhi đã được các thế hệ thiếu niên, nhi đồng Việt Nam khắc cốt ghi tâm. Nổi bật là 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng: “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào /Học tập tốt, lao động tốt /Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt /Giữ gìn vệ sinh thật tốt /Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm”. 5 điều Bác Hồ dạy thiếu nhi hiện được treo trang trọng ở các lớp học, in trong các cuốn vở, trở thành nội dung rèn luyện và phấn đấu không mệt mỏi cho thiếu niên, nhi đồng. Vào mỗi dịp Tết Thiếu nhi, Bác Hồ thường có thư gửi các cháu. Lời lẽ trong thư luôn ân cần, trìu mến, chí tình. Bác luôn nhắc thiếu nhi phải đoàn kết, thi đua học tập, lao động, rèn luyện đạo đức, rèn luyện sức khoẻ. Bác cũng căn dặn người lớn phải quan tâm chăm sóc, giáo dục các em. Người dạy, ngày Tết Thiếu nhi 1-6 nhắc nhủ người lớn (trước hết là bố mẹ, cô giáo, thầy giáo, Đoàn Thanh niên) nhớ nhiệm vụ của mình đối với nhi đồng và lưu ý người lớn phải là tấm gương cho trẻ em, phải “khéo giáo dục để mai sau nhi đồng trở thành người công dân có tài, có đức”. Trong Di chúc, Người lại nhấn mạnh: “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Những lời dạy của Người thể hiện tầm nhìn sâu rộng của vị lãnh tụ cách mạng đối với thiếu niên, nhi đồng - những người chủ tương lai của đất nước, lực lượng cách mạng quan trọng.

       Trong trái tim nhân hậu của vị cha già dân tộc, ở giai đoạn nào của cách mạng, trẻ em cũng luôn là lớp công dân đặc biệt được Bác dành sự quan tâm sâu sát và mong mỏi “Các em mai sau lớn lên thành những người dân xứng đáng với nước độc lập tự do”. Trong những năm cả nước tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Bác Hồ cũng dành thời gian cho các cháu thiếu niên, nhi đồng. Người từng nói: “Bác thương các cháu lắm. Bác hứa với các cháu rằng: đến ngày đánh đuổi hết giặc Pháp, kháng chiến thành công, thì Bác cùng Chính phủ và các đoàn thể cũng cố gắng làm cho các cháu đều được no ấm, đều được vui chơi, đều được học hành, đều được sung sướng”. Với ý nghĩa đó, những bức thư Người gửi cho các cháu thiếu niên, nhi đồng đều là những món quà tặng đầy ý nghĩa, luôn ân tình, thấm đậm chủ nghĩa nhân văn. Và Người cũng ân cần nói với thiếu niên, nhi đồng: “Các cháu phải chăm ngoan, ở nhà phải nghe lời bố mẹ, đi học phải siêng năng, đối với thầy phải kính trọng, lễ phép, đối với bạn phải đoàn kết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau”, “Giữ kỷ luật, chớ tự do phóng túng là không tốt”, “Phải thật thà, dũng cảm”, “Việc gì có ích cho kháng chiến, có ích cho Tổ quốc thì các cháu nên gắng sức làm. Tuổi các cháu còn nhỏ. Nhiều công việc nhỏ cộng lại thành công việc to”, “Mong các cháu mai sau lớn lên thành những người dân xứng đáng với nước độc lập, tự do” v.v..  Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Người nhắn nhủ: “Các cháu cố gắng học tập để sau này về phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, góp sức xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà”. Cách mạng Tháng Tám thành công, Người viết thư cho thiếu nhi cả nước nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Trong thư, Bác đã căn dặn “…Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không chính là nhờ một phần lớn công học tập của các cháu”.        

         Bác Hồ kính yêu đã đi xa, nhưng cùng với sự phát triển của cách mạng, cùng với thời gian, tình cảm, sự quan tâm, những căn dặn, chỉ dẫn của Bác Hồ đối với thiếu niên, nhi đồng luôn được Đảng, Chính phủ, các cấp, bộ, ngành từ trung ương đến địa phương quán triệt và thực hiện. Thiếu niên, nhi đồng cả nước đã nhận được sự quan tâm, chăm lo ở cả gia đình, nhà trường và xã hội, để ngày một trưởng thành và có thể tiếp bước các đàn anh trở thành “lực lượng cách mạng kế cận”. Tư tưởng, tình cảm và tấm lòng của Bác Hồ cũng luôn sâu đậm trong trái tim các cháu thiếu niên nhi đồng Việt Nam, nâng bước, chắp cánh để mỗi người ý thức được nhiệm vụ và trách nhiệm của mình trong học tập, tu dưỡng đạo đức và phấn đấu trở thành những công dân tốt, góp sức xây dựng quê hương, tổ quốc ngày càng giàu đẹp văn minh.